Vocento eta FCC Gipuzkoako errauskailuaren aferan | Iñaki Petxarroman (liburu zatia)

Errauste plantaren historia jarraitu duenak badaki Vocento taldeko Bizkaiko eta Gipuzkoako egunkari nagusiek zeinen sutsu babestu izan dituzten errauste plantak, nahiz eta jakin, askotan, herritarren artean –eta euren irakurleen artean ere– jarrera horrek ez zuela harrera onik edukiko. Hondakinak hala kudeatzearen aldekoak izango dira ideologiaz. Baina ez da guztiz burugabea pentsatzea bi egunkariek interesak ere izan ditzaketela proiektu horietan. Esate baterako, FCCko akziodun nagusietako bat Banco de Santander da. Hain zuzen ere Emilio Botinen bankuak izendatua da FCCko administrazio kontseiluko gaur egungo lehendakaria, Baldomero Falcones bankari ezaguna. FCCko akziodun nagusietakoa izateaz gain, Santanderrek ordezkaritza zuzena dauka El Correo eta El Diario Vasco barne hartzen dituen Vocento taldean ere. Hain zuzen ere, Rodrigo Echeniquek ordezkatzen du Santander Vocentoren administrazio kontseiluan. Beraz, Santander da Vocento eta FCC elkartzen dituen lokarria. Lokarri esanguratsua, inondik ere. Beraz, lotura horretatik ulergaitza litzateke Gipuzkoan gehien irakurtzen den egunkaria errauste plantaren proiektuaren aurka aritzea, jakinda proiektu horren onuradun handienetakoa fcc izango dela; alegia, Santander bankua; alegia, Vocento komunikazio enpresaren akziodun nagusietakoa.

Jakina da Vocenton BBVA dela adar sendoenetakoa, eta banku horrek Correo Taldearekin izandako harreman historikoa aski ezaguna da. Vocento taldeko administrazio kontseiluko beste kide bat Alvaro Ibarra Zubiria da, Sener ingeniaritza enpresako zuzendaritzako kidea. Eta jakina da Senerrek kudeatzen duela Zabalgarbi Bizkaiko errauste planta, FCCrekin batera.

Beharbada horrek azaltzen ditu kointzidentzia informatibo asko. Zenbat elkarrizketa egin dituzten errauste plantaren aldeko agintariekin. Zenbat datu, beti une informatibo ezin egokiagoetan. Zenbat informazio errauste plantaren bide korapilatsua leuntze aldera. Esate baterako, Hernanin atez ateko bilketa sistema martxan jarri bezperan, 2010eko maiatzean, Carlos Ormazabal GHKko lehendakariarekin egindako elkarrizketa aipa daiteke, adibide moduan. Edota aurrerago gertatutako beste gorabehera batzuk. Adibidez, Gipuzkoako Diputazioa eta EAJ 2012ko aurrekontu proiektua negoziatzen ari zirenean, hamaika aldiz deitu zion El Diario Vascoko kazetari batek diputazioko negoziazio hartako arduradunari galdetuz ea baieztatzen zuen akordioak ahalbidetuko zuela errauste planta txikiago bat egitea Zubietan. Ezezkoa erantzun zion arduradun politikoak. Baina hitzarmena egin eta biharamunean, 2011ko abenduaren 13an, izenburu nagusia eman zion El Diario Vascok gaiari: «Bilduk eta EAJk atea ireki diote Zubietan errauste planta txikiago bat egiteari».

Hain zuzen ere, bilera pribatu batean, errauste planta txikiago bat egiteko planteamendu hori gizarteratzen eta sozializatzen lagunduko zietela hitzeman zieten El Diario Vascoko arduradunek diputazioko ordezkariei. Hain zuzen ere, metafora hau erabili zuten: hegazkinaren norabidea aldatzea erabakitzen bazuten, egunkariak «lurreratze pista» prestatuko ziola Diputazioari. Hau da, ezker abertzaleko sektoreetan eta errauste plantaren aurkako mugimenduan norabide aldaketa horrek sor zezakeen nora eza eta shock mediatikoaren aurkako botika informatiboa emango zietela.

Baina, honaino iritsita, gauzak argitzea komeni da. Inork ez dezala pentsa errauste plantaren atzean interes ekonomiko partidista-pribatu hutsak besterik ez daudela. Bereziki, eta funtsean, eredu baten aldeko apustua dago hondakinak kudeatzeko modu horren atzean. Ekoizpenaren eta kontsumoaren hazkundearen logikari eta naturaren baliabide mugatuen erabilera burugabeari jarraitzen dion sistema kapitalistaren aldeko apustua dago errauste planten oinarrian, bereizi gabeko hondakinen zabortegietan bezalaxe. Kontsumoa handitzeak hondakinak gehitzea dakar, eta haiek errausteak energiaren kontsumoa handitzea. Murriztea, berrerabiltzea, birziklatzea eta konpostatzea kontrako norabidean doaz. Naturaren ziklo zirkularrari erantzuten diote, ez sistema kapitalista kontsumistaren ziklo lerro bakarrekoari.

Azken finean, birziklatzean eta berrerabiltzean oinarritutako eredua deshazkundearen logikari egokitzen zaio, eta kontra egiten dio egungo ekoizpen industrial hazkundezaleari. Gipuzkoan egon den –eta dagoen– hondakinen inguruko borroka politiko-ideologikoa horrexegatik bilakatu da lehen mailako, sistemaren erraiak kolokan jartzea planteatzera ausartu delako. Eta ez hainbeste enpresa eta politikari batzuek interes pertsonal handiagoak edo txikiagoak dituztelako negozio jakin batean. Nahiz eta horretatik ere egon ba