'Bahiketa': ibilitakoen bila
Batek baino gehiagok esana da ez garela deus besteen begietara garen hori baizik. Ariketa hori egin du Asel Luzarragak eleberri honetan, eta hala agertuko zaigu Matxin, Edu lagun minaren galbahetik igarota. Iragazita, murtxikatuta, eta, nahitaez, deformatuta, nork bere mesederako egiten baitu inguruaren irakurketa, oharkabean bada ere. Aurretik Txilera eraman gintuen bezala (Gezurra odoletan), eleberri bizi honekin Buenos Airesera garamatza idazle bizkaitarrak, guztiok inoiz ibilitako lurralde komunak esploratzeko: mamuak, traizioa, ihesa.
Autorea, bere obra eta Abya Yala
Lehen geldialdia
Buenos Airesko kale, usain eta paisaietatik garamatza Bahiketa eleberriak: abizen italiarrak eta pizza, mozzarella eta ferneta nonahi; Plaza de Mayo, Triunvirato etorbidea eta asadoak kale bazterrean; gurdidun kartoi-biltzailea, futbolaren erlijioa eta psikoanalisiaren habia. Baina baita Paris, Donostia eta Montevideo ere; baita ustezko lehen mundua, ezkerraren ajeak eta higaduraz urratutako harremanak ere. Sekulan Argentina zapaldu gabea izanik ere, irakurlea lur ezagunean ibiliko da, orain leun orain malkartsu, idazle gidari trebeak lagunduta.
Bigarren geldialdia
Asel Luzarraga bitan izan da Buenos Airesen; lehenengo aldian, bikotekideak bultzatuta joan zen, fikzioan Eduk Matxin bultzatzen duen bezalaxe, nolabait. Bigarren aldian, ordea, hautuz egin zuen harako bidea, 2012an:
Hemen (nire inguruan) aurkitzen ez nituen indarrak, mugimenduak, aukerak eta taupadak sumatu nituen Hego Amerikan, militantziari eta harremanei lotutakoak batez ere. Oso hutsik sentitzen nintzen etxean, lehen mundu honetan. Baina azkenean hemen nago, bueltan, motxila bat esperientzia lepoan, etxean jokatzeko gogoz. Nobela honek, noski, azken esperientzia horrek oparitutako gauza askoren arrastoa dauka. Omenaldia ere bada, hein batean.
Hirugarren geldialdia
Motxila horrek baditu, ordea, autoreak askatu nahiko lituzkeen zamak ere. Iragan abenduan, Amerika arteko Giza Eskubideen Batzordeak (AGBE) onartu zuen Aselek Txileko estatuaren aurka jarritako demanda, idazlearen aurkako prozesuan giza eskubideak urratu zirela ikusita. Prozesu horren nondik norakoak kontatu zituen Gezurra odoletan liburuan, baita gaztelaniaz ere (beste itzulpenak bezala, Tren en Movimiento argitaletxean). Azken hilabeteotan, elkartasun kanpaina abiarazi dute Euskal Herrian; hamaika atxikimendu jaso ditu Aselek, eta prozesuaren kostuak arintzeko aukera ere badu laguntza ekonomikoa eman nahi duenak, www.asel.eus webgunean azaltzen denez. Elkartasuna adierazteko beste modu bat, noski, Aselen liburuak eskuratzea da, ongi jakina baita errealitatea ulertzeko tresna esanguratsua dela literatura, eta arma boteretsua, berriz, ezagutza.
Azken geldialdia
Edu eta Matxin, liburuko bi protagonistak. Buru barruko bidaia batean abiatzen da Edu. Hain zuzen, saiatzen da bidaia horretan ez galtzen, burua ez galtzen, Matxin aurkitu nahian bila hasten zaionetik. Zenbateraino dira bereizgarri, ordea, bilaketa eta galera?
Asel Luzarraga
(Bilbo, 1971). Enpresa ikasketetan diplomaduna eta Euskal Filologian lizentziaduna da. Hainbat urtez irakasle jardun ostean, egun itzultzaile dabil. 2003. urtean Hamaika ispilu ganbil argitaratzeak eta VI. Igartza beka eskuratu izanak idazketa serio hartzera bultzatu zuten. Geroztik, eleberri hauek argitaratu ditu: Karonte, Mozorroaren xarma, Abaraska, Utopiaren itzalak, Gezurra odoletan, Bioklik eta Inoren munduan. Musikan ere aritu da, Punkamine eta Trio Ternura punk taldeetan.
Erlazionatutako edukiak
Letren exhibizionismoa • Asel Luzarraga
2018.03.22
Asel Luzarragaren eleberriak, ozeanoaren beste aldean
2019.05.20
Asel Luzarraga, justiziaren labirintoan
2020.02.28
Iruzkinak 0 iruzkin