ETAren su-etena eta armagabetzea

ETAk amaitu du bere ibilbidea, baina, azken urratsa egin aurretik eta maiatzaren 3an plazaratutako adierazpenaren bitartez erakundearen desegitea iragarri baino lehenago, elkarrizketa eskaini zion Iñaki Soto GARAren zuzendariari.  Ia 400 galdera egin zitzaizkion ETAren azken zuzendaritzari. Galdetegi zabala, baita zehatza ere. ETA bere buruaz hitz egitera eta ispiluaren aurrean jartzera ere behartu zuten egindako galderek. 

2017ko apirilaren 7an, ia hirurogei urteko ibilbidea eginda eta bere jarduera militarra behin betiko utziko zuela iragarri zuenetik sei urtera, ETAk bere burua «erakunde armagabetutzat» jo zuen. Liburu hau garrantzi handiko gertakari hartan esku hartu zuten eragile guztien makina-gelara iristeko aukera eman duen talde-lanaren emaitza da, eta informazio zehatza eta eragile politiko eta sozial nagusien, artisauen, nazioarteko eragileen, ordezkari instituzionalen eta dagoeneko armagabetuta dagoen erakundeko mintzaideen lekukotzak jasotzen ditu. 

ETA euskal historia garaikidearen gertakari politikorik esanguratsuenetariko bat da. Baina bere sorrera, iraupena eta garapena ulertzeko egin den historiografia, gehienetan kronologiari begira egon da eta, gainera, eskainitako begirada oso partziala izan da. Iñaki Egañak, ikuspegi berritzaile bat eskaintzen digu eta erakundearen alderdi ezberdinak banaka aztertuta, erakundeari buruzko gure begirada berritzen du. Militantzia, armak, emandako elkarrizketak, asanbladak, argitalpenak, nazioarteko harremanak, finantzaketa… Hamarkadetan zehar Euskadi Ta Askatasuna osatu duten elementu behinenak sakonki aztertzen eta harremantzen ditu historiagile donostiarrak. Hala, bada, obra honek erakundearen historian giltzarri direnak errepasatzeko aukera eskaintzen digu, zehaztasun handiz baina modu ulergarrian eta, horregatik, gai honetan erreferentzia bihurtzera datorren lana da hau.

La mayoría de estudios sobre ETA realizados hasta la fecha han ofrecido una visión cronológica y a menudo sesgada de la organización y su accionar. En este libro, Iñaki Egaña nos ofrece una perspectiva novedosa, analizando de manera diacrónica aspectos tales como militancia, relaciones internacionales, asambleas, armas, publicaciones, campañas armadas, entrevistas, etc. Esta obra, además de aportar nuevos datos, traza originales líneas históricas que ayudan a conocer y comprender la historia de la organización.

ETA euskal historiaren azkeneko mende erdiko gertakari politikorik esanguratsuena da. Bost hamarkadetan zehar ezaugarri hauek dauzkan erakunde baten biziraupena, Europako testuinguruan bakarra dena, euskal gatazkaren sakontasunaren adierazpenik nabariena da. Euskadi Ta Askatasunaren historia, bere garapen politiko nahiz antolaketa-garapena eta ekintzarik nagusienak ezagutzea euskal eszenatoki politikoa ulertzen hasteko beharrezko baldintza da. Lehenengo aldiz liburuki bakarrean eta bere izate osoa haren baitan hartuz, obra honek ETAren historian giltza nagusi direnak errepasatzeko aukera eskaintzen digu, zehaztasun handiz baina modu ulergarrian.Gai honetan erreferentzia izango den lana da hau.

Imanol Murua Uria kazetariak 2005etik 2007ra bitartean, gatazka politikoa konpondu eta bakea lortzeko helburuz izandako negoziazio eta elkarrizketen barrunbe eta xehetasunak kontatzen ditu liburu honetan. Elgoibarko Txillarre baserritik, Oslo eta Genevako hoteletan egindako bileretara, Loiolako jesulagunen basilikan barrena.

Alde batetik, ETAren eta Espainiako gobernuaren arteko elkarrizketak daude, eta, bestetik, alderdi politikoen artekoak, aldebikoak hasiera batean, PSE-EE eta Batasuna aurrez aurre, eta EAJren partaidetzarekin, gero. Liburu honen oinarri dira, hain zuzen, egileak protagonistetako hirurekin izandako elkarrizketak: Jesus Egiguren, Iñigo Urkullu eta Arnaldo Otegi.

Loiolako (h)egiak kronika-liburuan 2006an EAJ, Batasuna eta PSEren artean gertaturikoelkarrizketa politikoak eta aldi berean ETAren eta Espainiako Gobernuaren arteanizandakoak kontatu zituen Imanol Murua kazetariak. Orain, lan hari jarraipena emanez,elkarrizketa haiek zapuztu zirenetik ETAk borroka armatua behin betiko utzi arteko prozesu guztia aztertu du, isilpean zeuden datu asko agerira ekarriz, eta beste asko analisi bikain batean kokatuz. Gure historia hurbila ezagutzeko ezinbesteko tresna.

Crónica documentada de un relato recoge cronológicamente y de forma exhaustiva la andadura política y armada de la organización vasca desde su nacimiento hasta su extinción, con la distancia y el rigor que el periodismo informativo exige y permite. José Félix Azurmendi deja que ETA y sus oponentes hablen a través de los hechos, de tal forma que el libro es una recopilación completa de su actividad.